GSS News

View stats

Theo Zacharis – Founder of the Greek Scientists Society at Greek Scientists Society

Ελπίζω να περάσατε υπέροχα αυτό το εορταστικό διάλλειμα και να έχετε προετοιμασθεί ψυχολογικά για επιστροφή στην καθημερινότητα αλλά και όλοι μαζί να προετοιμαστούμε για τη Νέα Κανονικότητα, αυτό που αναφέρεται ως New Normal – μια κοινωνικο-οικονομική (και τεχνολογική θα πρόσθετα) κατάσταση – μετά από την περιπέτεια με τον COVID-19.

Αφορμή για το σημερινό post και τον τίτλο ήταν η υπέροχη εκπομπή του Στάθη Καλύβα, καθηγητή στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης “Καταστροφές και Θρίαμβοι Ι Μια χώρα γεννιέται (1821-1830)”, που αναφέρθηκε στο ρόλο που έπαιξαν οι Έμποροι και οι Διανοούμενοι – τα πιο δυναμικά και εξωστρεφή στοιχεία του Ελληνισμού – που χάρη στη δραστηριοποίησή τους στα μεγάλα Ευρωπαϊκά αστικά κέντρα εκείνης της εποχής (τα οποία εν τέλει ήταν και κέντρα λήψης αποφάσεων) συνέτειναν στην επιτυχή έκβαση του αγώνα.

Ήταν τελικά η Συνθήκη του Λονδίνου που το 1827 αναγνώριζε την αυτοδιάθεση των Ελλήνων και η συνεπακόλουθη ευτυχής συγκυρία της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου που άλλαξε άρδην το σκηνικό σε μια, μέχρι εκείνη τη στιγμή, ψυχορραγούσα κατάσταση για τον Ελληνική Επανάσταση.

Η συνθήκη βεβαίως ήταν προϊόν αυτού που έξοχα παρατήρησε ο Καθ. Καλύβας “The Greeks for reasons that have to do with Commerce and Diaspora were able to verbalise well in advance their claim in a way that is both understandable and fits in this global ideology”.

Για να φθάσουμε όμως σε αυτό το αποτέλεσμα χρειάσθηκε η συμβολή μεγάλων δωρητών – Έμποροι- στην εκπαίδευση (πχ. Καπλάνειος Σχολή από το 1740), οι οποίοι έστω και από ιδιοτέλεια να έχουν στη δούλεψή τους Έλληνες που ξέρουν γράμματα και γραφή, θα βοηθήσουν την εκπαίδευση από όπου θα ξεπηδήσουν οι Δάσκαλοι του Γένους και θα αναπτυχθεί το πνευματικό κίνημα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού.

Να πούμε εδώ πως η Ελληνική Επανάσταση έλαβε χώρα σε μια αντίστοιχη ιστορική περίοδο – τα ρεύματα του Διαφωτισμού, ως αποτέλεσμα της άνθησης των Επιστημών, καθώς και η Γαλλική και η Αμερικανική Επανάσταση έστρωσαν το δρόμο για τη δική μας επανάσταση – που προσιδιάζει με τη σημερινή. 

Στον σημερινό παγκοσμιοποιημένο, πολυπολικό και ταχέως τεχνολογικά κινούμενο κόσμο, υπάρχει μεγάλη αστάθεια volatility, αβεβαιότητα uncertainty, πολυπλοκότητα complexity και ασάφεια ambiguity (VUCA), ωσάν να κινούμαστε σε αχαρτογράφητα νερά. Ο όρος VUCA είναι το ακρωνύμιο που χρησιμοποίησαν οι Warren Bennis και Burt Nanus για να περιγράψουν τον περίπλοκο κόσμο που αναδυόταν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου στα Leadership Theories τους.

Στη σημερινή, πιθανώς ακόμη πιο πολύπλοκη περίοδο, τα κράτη συναγωνίζονται και ανταγωνίζονται με μεγάλες πλατφόρμες και δίκτυα αλλά και ανατέλλοντα καινοτομικά συστήματα (competitive dynamics) που θα δημιουργήσουν ένα εντελώς νέο “γενναίο” κόσμο (πχ. ψηφιακά νομίσματα, meta-verse, web3). Δεν αναφέρομαι σε Τεχνολογίες – αναφορά σε επόμενα post – οι οποίες grosso modo δύνανται να χρησιμοποιηθούν από τον καθένα, αλλά το πως θα χρησιμοποιηθούν και με ποιο σκοπό.

Κατ’ αντιστοιχία με την Ελληνική Επανάσταση χρειάζεται σήμερα να οραματισθούμε και να σχεδιάσουμε μια νέα Επανάσταση που θα συμβάλλει στην μακροημέρευση του Ελληνισμού και στην επαναφορά μας στην αιχμή των τεχνολογικά προηγμένων (technological literacy) και προικισμένων θα πρόσθετα, κοινωνιών.

Αν κάποτε δώσαμε τα φώτα μας – γέννηση Αθηναϊκής Δημοκρατίας (ορά προηγούμενο post) – μήπως τώρα είναι η ώρα να επανεφεύρουμε το κοινωνικο-οικονομικό μοντέλο της Κοινωνίας 5.0 (Society 5.0) και της μετα- ανθρωπόκαινου (post-anthropocene) εποχής; Ρομαντικά θα ήθελα να πιστεύω ότι αφού έγινε μια φορά γιατί να μην ξαναγίνει;

Οι Έμποροι (επιφανείς Επιχειρηματίες και Ιδρύματα) και οι Διανοούμενοι (Ακαδημαϊκοί, Ερευνητές αλλά και όλοι οι Επιστήμονες) του σήμερα χρειάζεται να συνταχθούν σε μια προσπάθεια που θα προσφέρει τα αγαθά της Εκπαίδευσης στη νέα γενιά, να μάθει να διαβάζει και να γράφει στη Νέα Εποχή και να υλοποιήσουμε “an education system from 0 to 20s that is inclusive, that is non-discriminatory and at the same time rewards Excellence at every level” (Καθηγητής Costas Meghir Yale University στο 2ο Συμπόσιό μας) όχι για να είμαστε έτοιμοι σε 100 χρόνια αλλά στην αμέσως επόμενη γενιά.

Για την Εταιρεία Ελλήνων Επιστημόνων, η Νέα Κανονικότητα σε αυτή τη Νέα Εποχή έχει να κάνει με την ανάπτυξη ενός Καινοτομικού Οικοσυστήματος 5.0 για την Επιστημονική (και όχι μόνο) Κοινότητα.

Στο επίπεδο της Στρατηγικής προτείναμε στο 2ο Συμπόσιό μας την ανάπτυξη μιας Computing Platform που θα ενώνει τους Έλληνες και Κύπριους όπου γης και θα δίνει πρόσβαση σε πόρους ενώ αναφέραμε μια σειρά από ενότητες που θα πρέπει να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε με εντελώς καινοτομικό τρόπο από τις άλλες Κοινότητες. Και πρέπει να το κάνουμε γιατί φυσικά δεν είμαστε οι μόνοι που οργανωνόμαστε δικτυακά ούτε οι μόνοι που θέλουμε να “εκμεταλλευθούμε” τη Διασπορά μας, όπως για παράδειγμα, μεταξύ πολλών άλλων, οι εξ ανατολών γείτονές μας.

Αντιγράφω ενδεικτικά (αφήνω την αγγλική ορολογία αφού σε πολλές περιπτώσεις αποδίδει καλύτερα κάποιους όρους) από την παρουσίασή μου στο 2ο Συμπόσιό μας. “We also have to examine how our Innovative Ecosystem must come up with deviceful and ingenious solutions on Scientific/Startup Community issues including: Become a Start-Up Nation, Entrepreneurial Education System, Innovation Culture, Innovation District Supportive Ecosystem, Academic Powerhouse, Digital Centres of Excellence, Educated Tech Talent, Legal & IP Support, Intellectual property incentives, R&D Grant Programs, Performance Grants, Technology Transfer Offices, Access to Investors / Venture Capital, Accelerators & Incubators, Internship & Fellowship Opportunities, Recruitment Assistance, Employment Aid Programs, Government Funding, Ease of Doing Business, Economic Freedom, Startup Visa program, Tax Credits & benefits, Strong Social Values, and more. If we only manage to be more innovative than other networks, we can flourish our own Ecosystem“.

No alt text provided for this image

Στο μικρόκοσμο της Εταιρείας Ελλήνων Επιστημόνων, σας έχουμε ήδη αναφέρει για το portal μας. Το χρονοδιάγραμμα μας είναι να καλέσουμε σε test mode μια ομάδα μελών στις αρχές του επόμενου μηνός ώστε να είμαστε έτοιμοι με το τέλος του 3μηνου να πάμε live το portal.

No alt text provided for this image

Ένα από τα θέματα που μας απασχόλησαν την περασμένη χρονιά ήταν πως θα δημιουργήσουμε μια Κοινότητα συμμετοχής. Όπως αναφέραμε, δοκιμάσαμε διάφορα πράγματα – surveys, webinars, meet-ups, κλπ. – άλλα με επιτυχία και άλλα με μικρότερο αποτέλεσμα. Με το νέο portal και τις τεχνικές CRM θα μπορούμε πλέον να κάνουμε απείρως περισσότερα πράγματα και σε πιο προσωποποιημένη βάση.  

Όπως αναφέρθηκε και στα προηγούμενα posts χρειαζόμαστε εθελοντές σε θέματα όπως IT experts (CRM experts, database developers, python programmers) social media experts, content creation (video, graphics, podcasts, tec), group admins, event admins, Community Ambassadors, κα.

Για να ενισχύσουμε το ενδιαφέρον συμμετοχής και να αναπτύξουμε μια κουλτούρα εθελοντισμού, σχεδιάζουμε στη νέα πλατφόρμα να δίνουμε energy points για κάθε ενέργεια των μελών. Τα δε αποτελέσματα θα καταγράφονται σε Leaderboards.

Περιττό να πω πως οι εθελοντές μας θα έχουν τη βοήθειά μας σε θέματα καριέρας, δικτύωσης και λοιπά, θα ήταν όμως σκόπιμο να αναπτυχθεί μια πιο συγκροτημένη μορφή επιβράβευσης των εθελοντών μας.

Μιας και μιλήσαμε για καινοτομικούς τρόπους ανάπτυξης του Οικοσυστήματος μας, τo καινοτομικό στη δική μας πλατφόρμα είναι πως θα απευθυνθούμε στις εταιρείες να προσφέρουν υλικά και ψηφιακά προϊόντα και υπηρεσίες για τους εθελοντές μας και σε ανταπόδοση θα λαμβάνουν αναγνώριση, εκπτώσεις σε χορηγικά προγράμματα, σε events που διοργανώνουμε, έκπτωση ή δωρεάν χρήση των προγραμμάτων, κλπ. Όποτε θα χρειασθούμε και εθελοντές για επαφή με εταιρικούς πελάτες, ενώ θα δημιουργηθεί και Leaderboard Επιχειρήσεων.

Με την ευκαιρία να αναφερθώ σε ένα άλλο event που διοργανώσαμε τον περασμένο Ιούλιο και που μου διέφυγε, δηλ. το 1ο Job & Internship Fair. Ου γαρ έρχεται μόνον!

No alt text provided for this image

Συνεπώς, οι Επιχειρήσεις θα μπορούν να συμμετάσχουν με έκπτωση ή/και δωρεάν σε αντίστοιχα events, πέρα από τα καθιερωμένα webinars και meet-ups.

Θα δημιουργήσουμε λοιπόν κατά κάποιο τρόπο, μια δευτερογενή αγορά της εξαργύρωσης των πόντων. Σημειώστε πως κάποιος μπορεί να μεταφέρει τους πόντους σε όποιον επιθυμεί.

Μια άλλη ιδέα την οποία θέτουμε από τώρα σε ενέργεια είναι το ASK ME ANYTHING. Όποιος ρωτά αλλά και όποιος απαντά θα παίρνει πόντους, οι οποίοι θα αυξάνονται από τα likes που θα λαμβάνει από άλλους συμμετέχοντες.

No alt text provided for this image

Εσείς τι καινοτομικό προτείνετε να έχει το portal μας; Στείλτε μας τις ιδέες σας στο support@greek-scientists-society.com

 Θα κλείσω με την ανακοίνωση του νέου Συμποσίου μας και μια έκκληση.

Το 3ο Συμπόσιο της Εταιρείας Ελλήνων Επιστημόνων με τίτλο Leveraging the soft power of the global Hellenic Community: Towards the Greek & Cypriot next-gen innovation ecosystems 5.0 θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή, 27 Μαρτίου στις 14:00 ώρα Ελλάδας. Το πρόγραμμα και οι Ομιλητές θα είναι διαθέσιμα σύντομα.

No alt text provided for this image

Παρακαλώ εγγραφείτε εδώ.

 Και μια έκκληση, παρακαλώ να βοηθήσετε όπως μπορείτε την Andrea (Demetriou) Kalliaras, μια νεαρή Ελληνοκύπρια της Διασποράς η οποία διαγνώσθηκε με μια σπάνια μορφή λευχαιμίας και χρειάζεται μεταμόσχευση stem cell transplant. Περισσότερα εδώ

No alt text provided for this image

 

ΥΓ. Να ευχαριστήσω τέλος θερμά τους πάνω από 3,000 subscribers (σε λιγότερο από 2 εβδομάδες) του newsletter μας και να σας παρακαλέσω να το μοιρασθείτε με τα connections σας χρησιμοποιώντας αυτόν τον σύνδεσμο. Είναι σημαντικό να γίνει γνωστή η προσπάθεια που κάνουμε και να αγκαλιασθεί από την Ελληνική και Κυπριακή Επιστημονική Κοινότητα. 

View stats

Theo Zacharis – Founder of the Greek Scientists Society at Greek Scientists Society

Θα ξεκινήσω με τις καθιερωμένες ευχές για ένα 2022 με Υγεία, Χαρά, Ειρήνη, Ευημερία και πολλές Επιστημονικές, Επιχειρηματικές και Προσωπικές επιτυχίες για όλη την Κοινότητα, αλλά και δίνοντας τις ευχαριστίες μου για το ενδιαφέρον που επιδείξατε καθώς την πρώτη εβδομάδα έχουν εγγραφεί σχεδόν 2 500 subscribers στο news post / newsletter το οποίο έχει τον χαρακτήρα κατ’ αρχάς να ενημερώνει για τις δράσεις και τα προγράμματα της Εταιρείας Ελλήνων Επιστημόνων (Greek Scientists Society) αλλά ασχολείται και με θέματα που θεωρώ πως έχουν ενδιαφέρον. Αυτή η ανταπόκριση μας δίνει ικανοποίηση να συνεχίσουμε ακόμη δυνατότερα, θα είναι όμως χαρά μου να πάρει γρήγορα ένα διαδραστικό χαρακτήρα με απτά ει δυνατόν, αποτελέσματα. Θα εκτιμούσα επίσης να το κάνετε share με τα connections σας.

Όπως ανάφερα στο προηγούμενο ποστ μου και το προχθεσινό μας newsletter, σχεδιάζουμε καινούργια πράγματα για το 2022. Η επιδίωξή μας είναι να εμπνεύσουμε όλους τους εμπλεκομένους παράγοντες και ιδιαίτερα τους νέους Επιστήμονες, Τεχνολόγους και Επιχειρηματίες να συνεργασθούμε (synergy effect) για την ανάπτυξη μιας Ελληνικής Επιστημονικής Κοινότητας.

Φυσικά δεν διεκδικούμε αποκλειστικότητα και το όραμά μας είναι να συνδεθούμε όλοι κάτω από ένα Computing Platform (ορά αναφορά μου στο 2ο Συμπόσιό μας) που θα έχει εθνικό χαρακτήρα και θα εμπλέκει ακόμη και τα Πανεπιστήμια, τα Ερευνητικά κέντρα, Ινστιτούτα Αριστείας, κα σε ένα τύπου gov.gr εγχείρημα. Το οποίο παρεμπιπτόντως δεν θα πρέπει να είναι κατά τη γνώμη μου, υπό τη δικαιοδοσία του Κράτους. Θα αναφερθώ σε αυτό σε επόμενο ποστ μου.

Σας καλώ να μας υποστηρίξετε στη 2η Φάση υλοποίησης (Q1 2022 – Q1 2023) προγραμμάτων που έχουμε σχεδιάσει αλλά και να προτείνετε και υλοποιήσετε τα δικά σας προγράμματα και δράσεις που θα εμπλουτίσουν την Ελληνική και Κυπριακή Επιστημονική Κοινότητα.

Παρένθεση: όποτε αναφέρομαι σε Ελληνική θα υποδηλώνει και την Κυπριακή οντότητα.

Για να πετύχει το όλο εγχείρημα είναι σημαντικό να συμμετάσχει ο καθένας με τις δικές του δυνάμεις στο χρόνο που έχει διαθέσιμο. Μέχρι σήμερα είναι συγκινητική η πρόθεση συνεισφοράς, ιδιαίτερα από τους Έλληνες της Διασποράς, και τώρα έχει έρθει ο καιρός να μετουσιωθεί σε πράξη.

Με την ανάπτυξη του Portal μας θα μπορούμε να έχουμε μια προσωποποιημένη επαφή αλλά σίγουρα και πιο αποτελεσματική. Εμείς από την πλευρά μας θα προσπαθήσουμε να διευκολύνουμε (facilitate) την οργάνωση, τη διοργάνωση και την εκτέλεση εκείνων των ενεργειών που θα συντείνουν στον σχηματισμό καταρχάς μικρών πυρήνων γνώσης και επιχειρηματικότητας – οι μικρο-Κοινότητες για τις οποίες μίλησα στο προηγούμενο news post μου – μέσα από τους οποίους θα ξεπηδήσουν τα success stories της επομένης γενιάς.

Αυτή τη στιγμή, οι Ελληνικές startup έχουν μια κεφαλαιοποίηση γύρω στα €4 δις. Να βάλουμε στόχο σε μια 7ετία (αναγκαίος χρόνος ανάπτυξης για bio-medical ventures ενώ τα υπόλοιπα verticals μπορεί να έχουν ήδη δημιουργήσει 2 γενιές νέων επιχειρήσεων) αυτό να δεκαπλασιαστεί.

Οι ενέργειες μας θα κατατείνουν στην ενδυνάμωση της Επιστημονικής μας Κοινότητας, παρέχοντας Γνώση, Δεξιότητες – Personal and Professional development – Ευκαιρίες για Δουλειά, Σπουδές, Έρευνα, Δικτύωση, Διεθνείς Συνεργασίες, κα

Για να επιτευχθούν τα παραπάνω θα έπρεπε είτε να βρεθούν κεφάλαια ή/και χορηγίες είτε να στελεχώσουμε εθελοντικά τις δραστηριότητες μας. Συνειδητά θα ακολουθήσουμε στην αρχή τον δεύτερο δρόμο γιατί πραγματικά δεν νομίζω ότι το Σχέδιό μας είναι σε ώριμη φάση που θα δικαιολογούσε την πρώτη κατεύθυνση.

Με τη δουλειά μας όμως θέλω να πιστεύω ότι θα καταδείξουμε την αναγκαιότητα να υποστηριχθεί το εγχείρημά μας, ιδιαίτερα στην υλοποίηση της 3ης φάσης. Στην 3η Φάση θα απαιτηθούν κάποια κεφάλαια τόσο για επαγγελματικά στελέχη όσο και για την ανάπτυξη ερευνητικών αποτελεσμάτων που θα προέλθουν από τον πλούτο των δεδομένων που θα έχουν δημιουργηθεί στις Φάσεις 1 και 2.

Φυσικά όμως δεν θα αρνηθούμε αν κάποιος προστρέξει σε οικονομική χορηγία, καθώς αυτό θα τρέξει το Σχέδιο πιο γρήγορα ή θα χρηματοδοτήσει περισσότερα προγράμματα και δράσεις.

Για την ανάπτυξη της εθελοντικής δουλειάς θα προσπαθήσουμε να δώσουμε κίνητρα στα μέλη της Κοινότητας για κάθε ενέργεια συμμετοχής – πχ. πρόσκληση και αποδοχή των LinkedIn Connections σας στο group μας, διαχείρισης group, οργάνωση webinars και βαθμός επιτυχίας τους, post στο group μας, συμμετοχή σε έρευνες, ακόμη και τα  reviews, you name it – θα συλλέγονται πόντοι.

Σχεδιάζουμε και ελπίζουμε να έχουμε στο άμεσο μέλλον Leader Board που θα αναφέρει τις επιδόσεις των Μελών μας αλλά και των Εταιρειών για δικές τους ενέργειες, ενώ τα credits/πόντοι θα δίνουν προτεραιότητα σε Υπηρεσίες και Προγράμματα. Οι Εθελοντές θα “εξαργυρώνουν” σε Digital Freebies τα points τους (αλλά θα μπορούν και να τα μεταφέρουν σε άλλα μέλη αν το επιθυμούν, αναπτύσσοντας τη συνεργατική δράση).

 Ο απώτερος στόχος είναι να δημιουργηθούν νέα επιχειρηματικά σχέδια ή/και να βοηθήσουμε τα υπάρχοντα να βρουν το δρόμο της εμπορευματοποίησης (commercialisation) των ερευνητικών αποτελεσμάτων και των νέων επιχειρηματικών τους σχεδίων.

Η πρόθεση είναι να μην είναι κεντρικά καθορισμένος ο δρόμος που θα πάρει η Επιστημονική Κοινότητα αλλά να βγει μέσα από τη διάδραση των Μελών και των Ομάδων που θα δημιουργηθούν. Εμείς αυτό που θα προσπαθήσουμε να κάνουμε είναι να δημιουργήσουμε την υποδομή και να παράσχουμε εκείνα τα μέσα που διαθέτουμε αλλά και να προσελκύσουμε ανάλογα μέσα από μεγάλες Επιχειρήσεις και Ινστιτούτα (χωρίς κόστος όπου είναι δυνατόν)  για να διευκολύνουμε τη γρήγορη μετάβαση σε ένα Καινοτομικό Οικοσύστημα 5.0 όπως το ονομάσαμε, επιχειρώντας να το επιτύχουμε μέσα από ένα disruption στον τρόπο ανάπτυξης των Καινοτομικών Οικοσυστημάτων.

Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως είναι σημαντική η ανάδρασή σας (feedback) στα αναφερόμενα σε αυτό το post. Ελπίζω αυτός ο συνδυασμός ελληνικών και αγγλικών – φοβάμαι αναγκαίος μερικές φορές, για να αποδώσει ορθότερα τα “λεχθέντα” – να μην σας έχει φέρει πονοκέφαλο.

Καθώς είχα την ευκαιρία τώρα στις γιορτές να ανατρέξω σε παλαιότερα Newsletters μας, επιτρέψτε μου εδώ μια προσωπική αναφορά. Θα ήθελα να “απολογηθώ” για κάποια newsletter που έχουν διανεμηθεί χωρίς να έχει γίνει επιμέλεια κειμένων (άντε πάλι, proof reading) και να σας ζητήσω να δικαιολογήσετε τις λεκτικές ακροβασίες, τις συντακτικές αταξίες και το δυσνόητο μερικές φορές των προτάσεων, αποτέλεσμα της τρικυμίας εν κρανίω, σε στιγμές πίεσης και όγκου δουλειάς ή έλλειψης χρόνου που περνάμε σε κάποιες περιόδους.

Είναι καιρός εθελοντές να βοηθήσουν και σε αυτό, ενώ βοήθεια θα απαιτηθεί σε θέματα Οργάνωσης των LinkedIn groups, σε θέματα IT, επαφής με Πανεπιστημιακούς και Επιχειρήσεις, κα. Παρακαλώ όποιος επιθυμεί να βοηθήσει να γράψει στο contact@greek-scientists-society.com

Ένα δεύτερο σημείο που θα ήθελα να σήμερα να αναφερθώ, και που με ρωτάνε διάφορα μέλη μας, είναι τι αφορά η προαγωγή ενός Ελληνικού Επιστημονικού Παραδείγματος, πράγμα που αναφέρουμε συχνά, βρίσκεται στο μότο μας “Advance a Greek Scientific Paradigm” αλλά απασχόλησε και τα δύο Συμπόσια της Εταιρείας Ελλήνων Επιστημόνων.

Έβλεπα πρόσφατα ένα από τα υπέροχα stories του BBC Reel “The paradise island with a lesson about pride”. Στο επεισόδιο εξετάζεται η έννοια της υπερηφάνειας (υπό την οπτική εάν αυτή είναι αμαρτία) της Τζαμάικα, ενός μικροσκοπικού νησιού – 10 φορές μικρότερο σε έκταση και 3 φορές σε πληθυσμό από την Ελλάδα – που είχε παγκόσμιο πολιτιστικό αντίκτυπο με εξέχουσες φιγούρες τον Bob Marley ή τον Usain Bolt και υπερηφανεύεται ότι είναι ένα από τα πιο ξεχωριστά κράτη στον κόσμο.

 

Δεν γνωρίζω ποιο είναι το επιστημονικό αποτύπωμα των Τζαμαϊκανών Επιστημόνων, σίγουρα όμως και χωρίς ίχνος προγονολατρείας, οι Έλληνες έχουν να διηγηθούν περισσότερα. Άκουσα πρόσφατα στην ίδρυση της νέας ερευνητικής μονάδας «Αρχιμήδης» με αντικείμενα την Τεχνητή Νοημοσύνη, την Επιστήμη των Δεδομένων και τους Αλγορίθμους (καλορίζικη, καλοτάξιδη ή ότι καλύτερη ευχή ταιριάζει στην περίπτωση), τον Έλληνα Πρωθυπουργό να μιλάει για Ancestral Intelligence, τη σοφία των προγόνων μας αντί για Artificial Intelligence.

Το Ελληνικό Επιστημονικό Παράδειγμα οφείλει να έχει εκείνα τα χαρακτηριστικά που με ενάργεια ανάπτυξαν το πάνελ των Φιλοσόφων μας αλλά και το πάνελ της Τεχνολογίας σε κάποιο βαθμό στο 1ο Συμπόσιό μας (βρείτε εδώ το report) που οδηγούν στην καλή έκφανση των αποτελεσμάτων της Επιστήμης & της Τεχνολογίας, θα απαντούν στα θέματα που απασχολούν τον σύγχρονο άνθρωπο, όπως για παράδειγμα ιδιωτικότητα, εκδημοκρατικοποίηση και πρόσβαση στην πληροφορία, αποφυγή “χιμαιρικών” καταστάσεων, απάντηση σε ηθικά διλλήματα μέσα από αρχές και αξίες όπως αυτές διαμόρφωσαν τουλάχιστον τον Δυτικό Κόσμο, και άλλα.

Αυτές οι αξίες και οι αρχές θα ήταν σκόπιμο να γαλουχήσουν και τη νέα γενιά Επιστημόνων διαμορφώνοντας μια κουλτούρα εργασίας και ηθική που θα μας διακρίνει στον παγκόσμιο καταμερισμό της εργασίας στη Νέα Εποχή, όχι όμως αποκομμένους από άλλα μοντέλα αλλά συνεργαζόμενοι με εκείνους που μοιράζονται κοινές αξίες και αρχές.

Δεν ξέρω αν στη σημερινή εποχή μπορεί να δημιουργηθεί ένα νέο κοινωνικο-οικονομικό μοντέλο όπως της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, νοιώθω όμως πως η εποχή μας επιτάσσει να βρούμε πως ο άνθρωπος θα συν-κοινωνεί στην εποχή της ρομποτικής, της μεικτής πραγματικότητας (mixed reality) και της κβαντικής υπολογιστικής (quantum computing).

Και μιας και αναφέρθηκα στο mixed reality, θα ήθελα να κλείσω το σημερινό ποστ με μια πρόταση. Θα επανεκκινήσουμε τις Βραδιές Επιστήμης & Τεχνολογίας – η πρόθεση είναι να πάμε σε πιο άμεσα σχήματα με αμφίδρομη επικοινωνία – και τα θέματα που με ιντριγκάρουν αυτή τη στιγμή είναι

·       η επίδραση του metaverse στον τρόπο που αλλάζει τη ζωή μας και ιδιαίτερα τι επιπτώσεις θα έχει στην Έρευνα

·       πως τα ΑΙ συστήματα AlphaFold και RoseTTA-fold που είναι ικανά να προβλέψουν ένα ευρύ φάσμα πολύπλοκων δομών πρωτεϊνών γρήγορα και με ακρίβεια επιταχύνοντας σε μεγάλο βαθμό τις επιστημονικές ανακαλύψεις, τι ενέργειες θα πρέπει να γίνουν ώστε οι Έλληνες Επιστήμονες να είναι στην αιχμή αυτών των επιστημονικών ανακαλύψεων

Εσάς ποια σας εξιτάρουν ή θα θέλετε να μάθετε περισσότερα;

Αφού σας ευχαριστήσω για το χρόνο σας, κλείνω ζητώντας σας και πάλι το feedback σας και τις προτάσεις σας στα comments ή και προσωπικά στο theo@bioglot.com

Καλή Χρονιά

Theo Zacharis – Founder of the Greek Scientists Society at Greek Scientists Society
 

Αγαπητές Φίλες και Φίλοι, αγαπητά μέλη της Εταιρείας Ελλήνων Επιστημόνων,

 Εύχομαι να είχατε υπέροχα Χριστούγεννα μαζί με τα αγαπημένα σας πρόσωπα, να περνάτε καλά και να είστε υγιείς.

Ήρθε ξανά εκείνη η στιγμή του χρόνου όπου πέρα από τους εορτασμούς, κάνουμε απολογισμό της χρονιάς που πέρασε αλλά και σχεδιασμούς για τη νέα χρονιά.

Το 2021 ήταν για μας και την πρωτοβουλία μας, το Greek Scientists Society – Εταιρεία Ελλήνων Επιστημόνων, μια χρονιά ορόσημο που έθεσε τις βάσεις για τα επόμενα βήματά μας. Μέσα στη χρονιά, κατ’ ακρίβεια σε 13 μήνες, πετύχαμε να ενώσουμε στο LinkedIn group μας πάνω από 17 000 Έλληνες και Κύπριους Επιστήμονες & Τεχνολόγους, Ακαδημαϊκούς, Ερευνητές, Ανθρώπους της Αγοράς & της Κοινωνίας φθάνοντας κοντά στον αρχικό μας στόχο των 20 000 μελών,

No alt text provided for this image

ενώ ευτυχήσαμε

– να οργανώσουμε 2 Συμπόσια με διακεκριμένους Ομιλητές

o  Τον Μάρτιο με θέμα “Discover the way a Greek Scientific Paradigm may evolve for the post-COVID era” και διακεκριμένους Ομιλητές ανά panel – P1. Professors Chrousos, Yapijakis, Psillos, Tasis, P2. Ms Anna Diamantopoulou, Ministers Pierrakakis, Dimas and Kokkinos, P3. Professors Sifakis, Krimigis, Daskalakis, and P4. Prof. Artavanis-Tsakonas, Dr Yancopoulos, Dr Sorel, and Mr Tryfon (playlist

o  Τον Οκτώβριο με θέμα “Discover the way a Greek Scientific Paradigm may develop an “Innovation Ecosystem 5.0 και Ομιλητές P1. MEP Ms Eva Kaili, Prof. Carayannis, Dellarocas, Meghir, P2. Professors Sifakis, Bertsimas, Kaxiras and Mr Bletsas, P3. Dr Karalis, Prof. Gravanis, Dr Pavlakis and P4. Min Christodoulides (Irene Georgalla), Dep. Min Katsaniotis, Mr Endy Zemenides and Bill Papstergiadis (playlist)

–  να κάνουμε μια σειρά από Webinars με Καθηγητές από τα καλύτερα Πανεπιστήμια του κόσμου, μεταξύ άλλων Prof. George Vassiliou και Prof. Ludovic Vallier – University of Cambridge, Prof. Ron Weiss – MIT, Prof. Chrousos – EKPA, Prof. Dermitzakis – University of Geneva, Prof. Carayannis – George Washington University, Dr Baras from Regeneron Pharmaceuticals (playlist)

– να κάνουμε το πρώτο μας Meetup με την Prof. Vaou – Tufts School of Medicine με στόχο όχι μόνο την επιστημονική γνώση αλλά και την ανταλλαγή απόψεων σε όλα τα θέματα που αφορούν τους Νέους Επιστήμονες

– να κάνουμε το πρώτο μας Meetup με την Prof. Vaou – Tufts School of Medicine με στόχο όχι μόνο την επιστημονική γνώση αλλά και την ανταλλαγή απόψεων σε όλα τα θέματα που αφορούν τους Νέους Επιστήμονες

– διενεργήσαμε Έρευνα με τον τίτλο “ Top Trends in the Biomedical Sector & which ones Greece & Cyprus should focus on” μεταξύ των μελών μας

–       αναπτύξαμε μια Ομάδα Task Force πάνω στο θέμα “How to advance Cyprus as a destination for Clinical Studies”

No alt text provided for this image

– επιχειρήσαμε επίσης να δημιουργήσουμε ένα Innovation Platform και ένα Community Platform τα οποία όμως δεν συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε για λειτουργικούς και άλλους λόγους. Οι παραπάνω ανάγκες όμως θα καλυφθούν μέσα από τη λειτουργία του portal που ετοιμάζουμε.

Όλα τα παραπάνω είχαν τον σκοπό της ανάδειξης το τι μπορεί να κάνει η Κοινότητά μας και ο στόχος είναι από την καινούργια χρονιά με τη βοήθεια των μελών / εθελοντών μας να λάβουν μόνιμο χαρακτήρα. Στο προηγούμενο newspost μου ανάφερα τις δράσεις και τα προγράμματα στα οποία η Εταιρεία Ελλήνων Επιστημόνων θα επιδιώξει να συμμετάσχει στο άμεσο και ορατό μέλλον.

Το όραμά μας είναι να αναπτύξουμε μια Κοινότητα Γνώσης (Knowledge Community – in the context of a virtual Community of Practice) που θα υποστηρίξει ένα Innovation Ecosystem 5.0 και θα διέπεται από τις αρχές ενός διακριτού Ελληνικού Επιστημονικού Παραδείγματος (Greek Scientific Paradigm).  

Με τη νέα χρονιά μπαίνουμε στην επόμενη φάση του πλάνου μας, με τις πιο ουσιαστικές ενέργειες

No alt text provided for this image

A.    Την ανάπτυξη του portal μας – fully CRM platform enabled with modules on Human Capital Management, Project Management, Support Desk backed by easy automations of the ERP operations

Αυτή τη φορά, προχωράμε πολύ πέρα από μία απλή πλατφόρμα κοινότητας (Community Platform) όπου πέρα από τις πληροφορίες κάθε μέλους που αναφέρονται στο LinkedIn – σπουδές, δεξιότητες, καριέρα, κλπ. – θα εμπλουτίζεται το προφίλ με μια σειρά από προσωπικές πληροφορίες – πατέντες, δημοσιεύσεις, βραβεία, κα, αλλά και τα ενδιαφέροντά του για μελλοντικές ενασχολήσεις (πχ. ενδιαφέρον εμπλοκής σε startup) και επιστημονικές γνώσεις (πχ. ενδιαφέρον σε workshops) και παράλληλα με ποιο τρόπο θέλει να βοηθήσει την Κοινότητά μας (πχ. ως Μέντορας).

Με τον τρόπο αυτό θα επιδιώξουμε να κάνουμε δυνατή την καταγραφή του Ελληνικού Επιστημονικού Περιουσιολογίου σε όλο τον κόσμο με σκοπό τη δυνατότητα αναζήτησης συνεργειών μεταξύ των μελών αλλά και με Πάροχους Υπηρεσιών (πχ. IP Lawyers, Business Angels, ΙΤ experts, κλπ.) με ένα δυναμικό τρόπο – θα μπορούμε να κάνουμε match – έτσι ώστε στην επόμενη φάση η Κοινότητα να γίνει AI-enabled. Θα γίνει όμως δυνατή και η προσωποποιημένη προσέγγιση και επικοινωνία με τα μέλη μας.

Κατ’ αρχάς θα καλέσουμε άμεσα τα μέλη της Εταιρείας Ελλήνων Επιστημόνων να συνδεθούν στο portal μας, για να επιλέξουν μια σειρά από Δίκτυα

  • ανά vertical (Hellenic Biomed Network, Hellenic InfoTech Network, Hellenic Engineering Network) περισσότερα στο άμεσο μέλλον
No alt text provided for this image
 
No alt text provided for this image
 
No alt text provided for this image

–       ανά θεματική δράση (Hellenic StartUp Network & Hellenic Inventors Network) περισσότερα στο άμεσο μέλλον

No alt text provided for this image
 
No alt text provided for this image

Σύμφωνα με την Αρχιτεκτονική μας στο κέντρο του σχεδίου μας βρίσκονται οι  Επιστήμονες / Ερευνητές / Τεχνολόγοι / Νέοι Επιχειρηματίες ενώ σημαντικό ρόλο παίζουν οι Ακαδημαϊκοί, οι Πάροχοι Υπηρεσιών και οι Ειδήμονες της Αγοράς αλλά και τα Ινστιτούτα σε τοπικό και διεθνές επίπεδο.

No alt text provided for this image

Ο στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε δυναμικές Επιστημονικές και νεοφυούς Επιχειρηματικότητας Κοινότητες ώστε να δημιουργήσουμε το δικό μας ολοκληρωμένο Οικοσύστημα που θα συνεργάζεται σε ένα εθνικό αλλά και σε διακρατικό επίπεδο με δίκτυα που συμμερίζονται τις ίδιες αρχές με εμάς.

Στην παραγωγή όμως του περιεχομένου θέλουμε να εμπλέξουμε τα μέλη μας, ατομικά  ή ομαδικά (για παράδειγμα alumni ενός Πανεπιστημίου ή η ανάπτυξη θεματικών subgroups) δίνοντάς τους τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν ή να δημιουργήσουν περιεχόμενο, να κάνουν τις δικές τους εκδηλώσεις, να μοιρασθούν με τα υπόλοιπα μέλη τα webinars, podcasts, κλπ. και όλα αυτά χωρίς κανένα κόστος (δυνατόν να υπάρχουν εξαιρέσεις), να δημιουργήσουν τα δικά τους κοινά / ομάδες εφόσον το επιθυμούν στο νέο Portal, και άλλα πολλά.

Η επιθυμία μας είναι να ενδυναμώσουμε την Κοινότητα με τις ταπεινές μας δυνάμεις και προς το σκοπό αυτό είναι στη διάθεση των μελών μας δωρεάν

–       Η πλατφόρμα Airmeet για events, webinars, meetups

–       H πλατφόρμα περιεχομένου (resources platform) μας

No alt text provided for this image

–       Δωρεάν εργαλεία AI-powered για video to text, audio to text, voiceovers, text-to-speech, video and audio production, design editor για newsletters, κλπ.

–       To Job Board μας για αναζήτηση εργασίας (δωρεάν και για τις Εταιρείες και για τους Εργαζομένους) και με μικρό κόστος το Interviewing Platform μας  

No alt text provided for this image

 

B.    Την πρώτη πιλοτική διαδικτυακή Επιστημονική Κοινότητα.

Η δομή θα αποτελείται από Ακαδημαϊκούς, Ερευνητές και Ανθρώπους της αγοράς που θα κατευθύνουν και ενεργοποιήσουν τη μικρο-κοινότητα. Θα γίνει πλήρη καταγραφή και τεκμηρίωση των απαραίτητων ενεργειών από το επίπεδο του σχεδιασμού και των βημάτων της υλοποίησής της ανάπτυξης αυτού του δικτύου με τελικό παραδοτέο τη δημιουργία ενός μικρο-οικοσυστήματος μέσα από το οποίο θα ξεπηδήσουν παραγωγικά επιχειρηματικά σχήματα.

Tο πιλοτικό μοντέλο στη συνέχεια (2023) θα το κάνουμε migrate σε άλλα use cases και περιοχές.

Η όλη προσπάθεια θα γίνει υπό το πρίσμα της ανάπτυξης μια Επιστημονικής Αμφικτυονίας – πρόταση της Κας Άννας Διαμαντοπούλου στο πρώτο Συμπόσιό μας – από ενώσεις μελών Επιστημονικών Κοινοτήτων που θα συνεργάζονται μεταξύ τους, ενώ στην πλήρη έκτασή τους οι Ηγέτες τους θα συνέρχονται τακτικά και θα αποφασίζουν για μια σειρά από επόμενες δράσεις για ολόκληρη την Επιστημονική μας Κοινότητα.

Για την εμπλοκή των μερών θα αναπτυχθεί ο θεσμός του MentVisor – στην αρχή οι αρχαιότεροι θα λειτουργήσουν ως Μέντορες των νέων Επιστημόνων / Ερευνητών / Τεχνολόγων/ Νέων Επιχειρηματιών με την προοπτική όταν το venture λάβει σάρκα και οστά να συμμετέχουν ως Advisors / Non-Executive Directors, Board of Directors, κλπ. – επ’ αμοιβή, με equity share, κλπ.

Ένα μικρό μέρος από τη χρηματοδότηση σε κάθε επενδυτικό γύρο θα γυρίζει στην μικρο-Κοινότητα και ένα μέρος αυτού στην Επιστημονική Αμφικτυονία με στόχο την αυτοχρηματοδότηση των δράσεων όλου του οικοδομήματος. Η δεύτερη πηγή μπορεί να είναι Χορηγίες και Δωρεές, και στο μέλλον εφόσον στεφθεί το εγχείρημα από επιτυχία, από διάφορα Χρηματοδοτικά σχήματα.

Η μικρο-κοινότητα πιλότος θα επιλεχθεί βάσει Επιστημονικού πεδίου, της περίπτωσης χρήσης (use case) αλλά και της γεωγραφικής περιοχής, πχ. Ελληνική & Κυπριακή Κοινότητα Βιοεπιστημών Αυστραλίας στο πεδίο της Συνθετικής Βιολογίας.

 

Τέλος, θα ήθελα να πω πως όλη η προσπάθεια γίνεται χωρίς κάποια επιβάρυνση για τα μέλη μας, και θα συνεχίσει να είναι έτσι, με μόνη εξαίρεση Χορηγών – με την ευκαιρία θα ήθελα να ευχαριστήσω ξανά τις εταιρείες DEMO Pharmaceuticals, IQVIA Hellas και BioIatriki για την ευγενική τους υποστήριξη.

Εύχομαι και πάλι να περνάτε καλά τις ημέρες αυτών των εορτών και να έχουμε ένα υπέροχο και παραγωγικό 2022 με Υγεία, Χαρά και Ευτυχία!

View stats

Theo Zacharis – Founder of the Greek Scientists Society at Greek Scientists Society

 

Σήμερα, ξεκινούμε μια καινούργια μορφή επικοινωνίας μέσω ενός προσωπικού εβδομαδιαίου δελτίου στα πλαίσια της ανταλλαγής απόψεων αλλά και ανάληψης δράσεων για την Ελλάδα και την Κύπρο της Νέας Εποχής.

Την 1η Δεκεμβρίου 2020 ξεκίνησε η πρωτοβουλία μας να ιδρύσουμε την Εταιρεία Ελλήνων Επιστημόνων (Greek Scientists Society) ως ένα Παγκόσμιο Δίκτυο Ελλήνων Επιστημόνων & Τεχνολόγων με βασικό μας σκοπό τη συνένωση των Ελλήνων ΑκαδημαϊκώνΕρευνητώνΕπιστημόνωνΤεχνολόγων αλλά και Νέων Επιχειρηματιών στην Ελλάδα, στην Κύπρο αλλά και σε όλο τον κόσμο με στόχο να αναπτύξουμε ένα δικό μας Καινοτομικό Οικοσύστημα νέας γενιάς – αυτό που θα λέγαμε Innovation Ecosystem 5.0 που θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του Industry 5.0 και θα διέπεται από τις αρχές του Society 5.0 – μέσα από ένα διακριτό Ελληνικό Επιστημονικό Παράδειγμα (Greek Scientific Paradigm).

Σε αυτό τον πρώτο χρόνο ευτυχήσαμε να εγγράψουμε 15.555 μέλη στο LinkedIn group μας και να φθάσουμε κοντά στον αρχικό στόχο των 20.000 μελών μέχρι το τέλος του 2021. Ευχαριστούμε όλα τα μέλη μας και ιδιαίτερα αυτές και αυτούς που συμμετείχαν ενεργά στις δραστηριότητές μας, τα Συμπόσιά μας, τα webinars και τα meetups μας αλλά και προσκαλώντας τα connections τους στο group μας και βεβαίως όλα τα μέλη μας.

Σε τι αποσκοπεί η πρωτοβουλία της Εταιρείας Ελλήνων Επιστημόνων (Greek Scientists Society)

Ο απώτερος σκοπός μας είναι η λειτουργική διασύνδεση όλων των Ελλήνων Επιστημόνων και Τεχνολόγων αλλά και των Στελεχών και Ειδημόνων της Αγοράς (Industry Experts) ως παρόχους Υπηρεσιών (service providers) σε μια cloud based computing platform που θα επιτρέπει τη μεταξύ τους συνεργασία αλλά και με τα Ινστιτούτα/Εταιρείες τους σε τοπικό και διεθνές επίπεδο.

Στο παρακάτω βίντεο μπορείτε να δείτε την Αρχιτεκτονική της πρωτοβουλίας μας, τις διεπαφές μεταξύ των βασικών συντελεστών και τις στρατηγικές περιοχές (verticals) που έχουμε επιλέξει να επικεντρωθούμε. 

Στρατηγικό Πλάνο της Εταιρείας Ελλήνων Επιστημόνων (Greek Scientists Society)

Με το κλείσιμο του χρόνου ολοκληρώνουμε τη Φάση 1, όπου ο στόχος είναι να δημιουργήσουμε μια κρίσιμη μάζα συμμετεχόντων ώστε το 2022, στη 2η Φάση να ασχοληθούμε με την καταγραφή του Ανθρώπινου Περιουσιολογίου της Ελληνικής, Κυπριακής Επιστημονικής Κοινότητας και βεβαίως της Διασποράς μας και να δημιουργήσουμε τα δίκτυα σε κάθε επιστημονική και τεχνολογική στρατηγική περιοχή

Στη Φάση 3, από το 2023 και εντεύθεν θα προχωρήσουμε σε μια AI-enabled Knowledge based Community που θα διευκολύνει αν όχι να προωθεί τη συνεργασία των μελών μας όπου γης, καταλήγοντας σε καινοτομικά προϊόντα και υπηρεσίες για το καλό της κοινωνίας μας.

 Οι δράσεις μας επικεντρώνονται σε 3 επίπεδα

 – στο μακροπεριβάλλον (πως θα πρέπει να είναι η Ελλάδα της επομένης γενιάς)

 – στο σήμερα (πως θα τεθούν οι βάσεις και πως θα αρχίσουμε να έχουμε απτά αποτελέσματα και success stories νεανικής επιχειρηματικότητας)

 – στο θεσμικό (πως οι Επιστήμονες θα έρθουν στο κέντρο της Ελληνικής κοινωνίας οδηγώντας την να γίνει science friendly και tech enabled)

Α. Μακροπεριβάλλον

α.1. Δημιουργία μιας νέας Αμφικτιονίας με Επιστημονικές Κοινότητες ανά γεωγραφική περιοχή και ανά αντικείμενο με επικεφαλής Ακαδημαϊκούς και ανθρώπους της αγοράς. Η πατρότητα της ιδέας είναι της Κας Άννας Διαμαντοπούλου στο πρώτο Συμπόσιό μας.

α2. Στρατηγικός Σχεδιασμός και επιλογή των τεχνολογικών και επιστημονικών περιοχών που η Ελλάδα και η Κύπρος θα πρέπει να εστιάσουν στην επόμενη 10ετια / γενιά

Β. Άμεσες ενέργειες

β.1. Δημιουργία ενός υβριδικού σχήματος Think Tank / Task Force σε τομείς αιχμής και θέματα που αφορούν την κοινωνία και την αγορά.

β.2. Ανάπτυξη Τεχνολογικής (& Επιστημονικής) Διπλωματίας – Tech (& Science) Diplomacy (πρόταση της Κας Εύας Καϊλή στο 2ο Συμπόσιό μας όπου ο κος Έντυ Ζεμενίδης, Εκτελεστικός Πρόεδρος του Hellenic American Leadership Council πρότεινε την εμπλοκή των Επιστημόνων σε Διπλωματικές διεργασίες σε τριμερείς και τετραμερείς συνεργασίες των χωρών μας.

Γ. Θεσμικό επίπεδο

γ.1  Citizen Science – ενδυνάμωση της επιστημονικής σκέψης στην Ελληνική και Κυπριακή κοινωνία, ανάπτυξη προγραμμάτων εκλαΐκευσης της Επιστήμης και συμμετοχής του κοινού σε επιστημονικά προγράμματα, πχ. Κλινικές Μελέτες, συμμετοχή σε Smart City projects, κλπ.

γ.2  Εισαγωγή programming στα Δημοτικά Σχολεία – Raspberry pi, school competitions, hackathons, etc.  και ανάπτυξη καινοτομικών εργαστηρίων, για παράδειγμα make spaces

 

Σας προσκαλώ να συνδεθείτε στο LinkedIn group μας και αν είστε ήδη μέλος να προσκαλέσετε τα connections σας.